Fizjoterapia uroginekologiczna i proktologiczna

Fizjoterapia po radykalnej prostatektomii polega m.in. na:

• edukacji na temat postępowania po zabiegu
• nauce prawidłowych nawyków toaletowych (np. w celu poprawy wypróżniania)
• ćwiczeniach oddechowych
• mobilizacji blizn po zabiegu (szczególnie gdy była to laparotomia czyli cięcie przez brzuch, jednakże pracuje się także z bliznami po zabiegu z wylorzystaniem robota Da Vinci)
• nauce prawidłowych  ćwiczeń mięśni dna miednicy (mięśni Kegla)  (jest to łatwiejsze z wykorzystaniem USG) oraz EMG biofeedback
• nauce prawidłowej pracy mięśni dna miednicy szczególnie podczas czynności, które powodują objawy nietrzymania moczu– są to najczęściej: wstawanie/ siadanie na krzesło, obracanie się na łóżku, schylanie się czy dźwiganie
• ćwiczeniom mięśni dna miednicy i instruktażu dotyczącym pracy przy zaburzeniach erekcji (m.in z wykorzystaniem pompki erekcyjnej)
• powrocie do aktywności fizycznej

• Polecam zgłoszenie się na konsultację jeszcze PRZED zabiegiem operacyjnym. Jeśli jednak odczuwasz dolegliwości związane z dnem miednicy po zabiegu (należy się zgłosić na fizjoterapię po usunięciu cewnika i kontroli u urologa).
• Na konsultację należy zabrać dokumentację medyczną (również spis aktualnie przyjmowanych leków) oraz bardzo polecam wcześniejsze wykonanie dzienniczka mikcji (w zakładce do pobrania)

W trakcie konsultacji zwracam uwagę na prawidłową postawę ciała, rolę oddechu (boczno-żebrowego tzw. przeponowego), ruchomość miednicy, stawów biodrowych czy kręgosłupa. Zwracam uwagę na prawidłowe pozycje ciała w trakcie codziennych czynnościach oraz na nawyki toaletowe.

Dodatkowo uczę prawidłowej pracy mięśni dna miednicy oraz w 3-cim trymestrze wspólnie „przygotowujemy” krocze do porodu (poprzez pozycje rozluźniające i odciążające, masaż krocza, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, relaksację mięśni dna miednicy, ćwiczenia zwiększające zakres ruchomości bioder itp).
Co więcej w przygotowaniu wykorzystujemy techniki relaksacyjne i oddechowe (wykorzystywanie w łagodzeniu bólu podczas porodu), łączymy je również z pracą z gwizdkiem porodowym (tzw.poród z gwizdkiem)- aby wspomóc parcie w II fazie porodu z maksymalną ochroną tkanek krocza.

Ponadto w trakcie konsultacji możemy nauczyć się jakie zachowania są najlepsze dla mamy w trakcie połogu:

• jak nosić/podnosić dziecko
• jakie są pozycje do karmienia odciążające dno miednicy
• w jaki sposób można zacząć wstępnie pracować z blizną po cesarskim cięciu czy epizjotomii
• jak ćwiczyć brzuch po ciąży i kiedy można bezpiecznie wrócić do aktywności fizycznej.

Szczególnie polecam wizytę pacjentkom, które doświadczają:

• bólu w odcinku lędźwiowo-krzyżowym
• bólu ramion/ obręczy barkowej
• rwy kulszowej
• bólu, ciągnięcia, problemów z bliznami po wcześniejszych zabiegach operacyjnych w obrębie brzucha (np. cesarskim cięciu, laparoskopii, laparotomii) czy krocza- cięciu/pęknięciu krocza
• bólu w obrębie pachwin
• bólu w obrębie spojenia łonowego
• bólu kości guzicznej (ogonowej)
• rozejścia mieśni brzucha i bólu w obrębie żeber/ pępka itp.
• bolesnych stosunków w trakcie ciąży
• niepokoju związanego z porodem

Na konsultację polecam zabrać kartę ciąży oraz wygodny, niekrępujący ruchów strój.

Jeśli chcesz możesz skorzystać z takiej konsultacji razem z partnerem/ osobą towarzyszącą przy porodzie– szczególnie polecam tą formę podczas nauki masażu krocza czy technik łagodzenia bólu- wtedy nauczę Was w jaki sposób możecie stosować te techniki podczas porodu.

Fizjoterapia uroginekologiczna jest pojęciem niezwykle szerokim.

Podstawą planowania terapii jest dokładny wywiad (o nim piszę w tekście „Dlaczego warto zgłosić się do fizjoterapeuty dna miednicy?”) oraz badanie (jeśli istnieje taka potrzeba powinno być to badanie przezpochwowo lub przezodbytniczo w celu oceny funkcjonowania dna miednicy podczas spoczynku, aktywności, kaszlu itp.).

Dodatkowo omawiamy wspólnie Twoje nawyki na podstawie dzienniczka mikcji (w zakładce do pobrania).

Ponadto dobrym uzupełnieniem terapii jest diagnostyka funkcjonalna na podstawie USG– oceniam pracę mięśni mięśni brzucha (mięśni skośnych i poprzecznego oraz wydolność kresy białej), EMG, a także ocenę funkcji mięśni dna miednicy (podczas badania przezpochwowego lub z wykorzystaniem USG).

Dobieram metody terapii na podstawie wywiadu i badania, dlatego też dla każdego pacjenta terapia jest ustalana indywidualnie.

Może ona polegać na:

• zmianie nawyków dnia codziennego: korekcji postawy ciała, pozycji do dźwigania, kaszlu/kichania, podnoszenia dziecka, zmiany nawyków toaletowych

• terapii manualnej (rozluźniania mięśniowo-powieziowego, terapii punktów spustowych w obrębie dna miednicy i obręczy miednicznej)
• nauce poprawnego oddychania
• elektroterapii oraz biofeedbacku (w celu poprawy czucia danej okolicy, odżywienia oraz wzmocnienia mięśni)
• dopasowaniu pessarów/tamponów podpierających przy obniżeniu narządów lub nietrzymaniu moczu podczas podskoków/ ćwiczeń
• nauce pracy w obrębie mięśni dna miednicy z wykorzystaniem dilatorów
• ćwiczeniach ruchowych poprawiających pracę mięśni dna miednicy oraz mięśni brzucha/przepony i mięśni całego ciała (również ćwiczeniach siłowych i równoważnych)
• plastrowaniu dynamicznym (jako uzupełnienie terapii)

Dobrze jest wcześniej skonsultować się z ginekologiem/urologiem oraz wykonać badanie ogólne moczu (w celu wykluczenia stanu zapalnego).

Rozstęp mięśni prostych brzucha (DRA) może pojawić się zarówno u kobiet jak i u mężczyzn (jako efekt intensywnych treningów czy pracy, w której dużo dźwigają).

Rozjeście mięśni brzucha najczęściej obserwowane jest u kobiet w końcowym etapie ciąży (i tu już na etapie ciąży warto skonsultować się z fizjoterapeutą) i do roku po porodzie powinno się samoistnie zmniejszyć.

Niestety u części pacjentek nie dochodzi do zmniejszenia się rozjeścia.

Rozejście mięśni brzucha warto oceniać pod kontrolą USG– tak aby ocena kresy białej była dokładna i wielotorowa (ocenia się jej grubość, szerokość na całej długości, czy nie występują przepukliny, jak zachowuje się kresa podczas ćwiczeń).

Może dotyczyć Cię problem rozejścia mięśni brzucha jeśli obserwujesz u siebie jeden z poniższych objawów:

• widzisz „stożek” lub uwypuklenie/wybrzuszenie ciała na brzuchu
• pępek zmienił swoje położenie, uwypuklił się, wygląda inaczej niż wcześniej
• występują rozstępy, a skóra jest cienka i pomarszczona
• odnosisz wrażenie, że skóra „wpada” do brzucha
• brzuch po ciąży nie zmienił objętości (pomimo diety)
• brzuch w trakcie dnia zdaje się „robić coraz większy”
• doświadczasz bólu w odcinku krzyżowo-lędźwiowym kręgosłupa
• miewasz dolegliwości trawienne (wzdęcia, niestrawności)
• dotyczy cię problem nietrzymania moczu/stolca lub doszło do obniżenia narządów
• urodziłaś duże dziecko (powyżej 4kg)

Jeśli zauważasz u siebie takie objawy skonsultuj się z fizjoterapeutą

Tworzenie się blizny to normalny stan w trakcie gojenia się rany (np.po operacjach takich jak cesarskie cięcie, nacięcie krocza czy wycięcie wyrostka robaczkowego).

Jeśli jednak naturalny proces gojenia zostanie w jakiś sposób zaburzony, może dojść do powikłań w jego trakcie (np.przerostu blizny, przedłużonego gojenia się rany czy powstawaniu zrostów czy sklejeń otaczających tkanek czy nawet narządów).

Bliznę i miejsce, które ją otacza należy mobilizować.

“Niepracująca” czyli inaczej nieruchoma blizna może powodować szereg dolegliwości, takich jak:

• ból
• kłucie, mrowienie, szczypanie
• „dziwnie odczucia„ na zmianę pogody
• brak czucia części blizny i taknek dookoła blizny
• widoczny „wałek” nad blizną
• wciągnięcie skóry
• sztywność/ brak ruchomości tkanek w miejscu blizny (jak i tych oddalonych od niej)
• dolegliwości ze strony układu pokarmowego (wzdęcia, bóle brzucha, trudności z wypróżnianiem itp.)
• bóle w odcinku lędźwiowo-krzyżowym (także bolesne miesiączki czy bolesne współżycie– tu szczególnie blizny po cesarskim cięciu czy cięciu krocza)

Praca z blizną obejmuje terapię manualną i terapię wisceralną (również z wykorzystaniem różnych sprzętów np. wałka lyapko czy bański próżniowej, drenaż okolicznych tkanek czy kinesiology taping).

Pracę z blizną (i jej okolicą) można zacząć jeszcze na etapie gojenia się rany, gdy są jeszcze założone szwy.